نقدی بر «مثلث توسعه»/ترسم نرسی به «توسعه» ای اعرابی

توسعه جریانی چند بعدی ست که مستلزم تغییرات اساسی در ساخت اجتماعی ، طرز تلقی عامه مردم و نهاد های ملی ست. لازمه «توسعه» تسریع در رشد اقتصادی ، کاهش نابرابری و ریشه کن کردن فقر مطلق است. در واقع «توسعه» بایستی نشان بدهد که مجموعه نظام اجتماعی جغرافیای مورد نظر بصورت هماهنگ با نیازهای متنوع اساسی و خواسته های افراد و گروههای اجتماعی از حالت نامطلوب زندگی گذشته خارج شده و به سوی وضع یا حالتی از زندگی مادی و معنوی بهتر سوق پیدا کرده اند.

«توسعه» را می توان کلید واژه فعالیت های استاندار کرمان در ۱۵ ماه گذشته حضورش بعنوان نفر اول اجرایی استان دانست. او از هر فرصتی برای تشریح برنامه هایش در مسیر رسیدن به توسعه استان «کرمان» استفاده می کند. مثلثی هم به همین عنوان طراحی کرده است. همواره موانع پیش روی مسیر «توسعه» را با مردم و مسؤولین بالا دستی خود در میان می گذارد.

نگاهی به تعریف «توسعه»آمده در پاراگراف ابتدایی اما دشواری سنگ بزرگ پیش راه «رزم حسینی » را بیشتر مشخص می کند. کلید واژه هایی همچون «تغییر طرز تلقی مردم» ، «تسریع رشد اقتصادی» ، « ریشه کن کردن فقر مطلق» که تغییر آنها به نظر از عمر یک دولت هم بیشتر به نظر می رسد.

                                                                                                     

در این یادداشت قصد تفهیم معنای گسترده «توسعه» را به مخترعین مثلث توسعه ی استان نداریم. بنا را بر این  می گذاریم که طرح مطالعاتی دانش محوری پیش از ارائه «مثلث توسعه استان»گذاشته شده است. نکته ای که محل ابهام در تئوری موضوع مثلث «توسعه» دیده می شود ماهیت اضلاع آن است. استاندار کرمان به نقل از «ایرنا» گفته است که:« با تدابیر مختلف از جمله طرح مثلث توسعه درصدد رسانیدن این استان به جایگاه واقعی خود در بخش های مختلف است.وی سه راس مثلث توسعه را متشکل از ˈفرماندارانˈ، ˈنمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامیˈ و ˈسرمایه گذران و کارآفرینانˈ عنوان و ائمه جمعه در شهرستان ها را ناظران بر مثلث توسعه اقتصادی معرفی کرد.»

اینکه هر یک از این راسهای مثلث به چه دلیل انتخاب شده؟ و چه وظیفه ای را دنبال می کنند؟آیا مثلا فرمانداران و نمایندگان نمی توانستند در کنار یکدیگر در یک راس بعنوان مسوولین جای بگیرند؟ هم موضوعی نیست که مورد سوال این یادداشت باشد. پرسشی که اما جای طرح دارد و حلقه مفقوده یا پاشنه آشیل طرح «مثلث توسعه استان» می توان از آن یاد کرد. عدم توجه به نقش رسانه ها در این طرح سه ضلعی است. (بر روی ادامه مطلب کلیک کنید)

 

کنفرانس رسانه های اجتماعی

تعریف رسانه های اجتماعی

رسانه‌های اجتماعی(Social Media) برنامه‌های کاربردی مبتنی بر اینترنت هستند که بر پایه بنیانهای ایدئولوژیکی و تکنولوژیکی وب۲  امکان ایجاد و تبادل محتوا را برای کاربران فراهم می‌کنند. وب۲ به نوعی نسل دوم وب است که در آن سایتها از حالت یکسویه خارج شده و با کاربران خود تعامل دارند. 

روایت کوتاه:

هر ابزاری یا سرویسی که از اینترنت برای شکل دادن یک مکالمه استفاده می کند، رسانه اجتماعی است.  

روایت طولانی:

رسانه اجتماعی، دمکراسی سازی در جریان  اطلاعات است، تغییر ماهیت مردم از خواننده محتوا به ناشر آن. این جهشی از مکانیسم حرف زدن یک طرفه یک نفر برای عده زیادی از مردم  به روندی است که در آن در دو سوی مکالمه افراد زیادی حضور دارند. ریشه چنین گفت ‌وگویی بین نویسنده ها، مردم و کارشناسان قرار دارد.

ویژگی‌های رسانه‌های اجتماعی

۱- امکان مشارکت کردن:

 رسانه‌های اجتماعی ارسال بازخورد از سوی مخاطب و همکاری و همگامی با رسانه را تسهیل کرده‌اند و آنرا تشویق می‌کنند. این رسانه‌ها مرز و خط‌کشی بین رسانه و مخاطب را از بین برده‌اند.

۲- باز بودن:

 اغلب رسانه‌های اجتماعی برای مشارکت اعضا و دریافت بازخورد باز هستند. آنها رای دادن، کامنت گذاشتن و به‌اشتراک‌گذاری اطلاعات را تشویق می‌کنند. 

۳- ارتباط دو سویه:

 رسانه‌های سنتی عمل انتشار را انجام می‌دادند و محتوا را برای مخاطب ارسال می‌کردند، ولی در رسانه‌های اجتماعی فضایی برای گفتگو و محاوره‌ی دوطرف وجود دارد و جریان ارتباطی از حالت یک‌سویه به دوسویه تغییر پیدا کرده است.

۴- شکل‌گیری جماعت‌های آنلاین:

 رسانه‌های اجتماعی این امکان را برقرار می‌کنند که جماعت‌ها و گروه‌ها به‌سرعت شکل بگیرند و ارتباط موثری برقرار کنند. 

۵- امکان شخصی سازی:

از بین ویژگی هایی که به آنها اشاره شد و همچنین سایر ویژگیهای رسانه‌های اجتماعی شخصی سازی و به نوعی رسانه شخصی داشتن را میتوان پررنگ ترین عامل گرایش افراد به رسانه‌های اجتماعی دانست. افرادی که در جامعه دیده نمیشوند و یا با مخاطبان محدودی سر و کار دارند در رسانه‌های اجتماعی مجال مییابند حرفها، عقاید و نظرات خود پیرامون هر موضوعی را به هر شکلی که دوست دارند بدون اعمال هیچ قید و بندی با مخاطبان بسیار در میان بگذارند.

خطر «داعش» در دنیای مجازی

طالبان،القاعده،تکفیری ها،داعش و…اینها نام های آشنای دهه ی اخیر هستند. اسامی که جنگ و خونریزی را به یاد می آورند. 

اما این آخری حکایت دیگری دارد. «دولت اسلامی عراق و شام» با نام اختصاری « داعش».

 داعش در زمان اعلام خلافت در عراق و سوریه اقدام به تولید خبر و گزارش در اینترنت، تهیه فیلم‌های تبلیغاتی و حتی فروش تی‌شرت‌هایی با آرم «داعش» و تبلیغ گسترده آن در فضای مجازی در سطح دنیا کرد. استفاده و چاپ نقشه جهان، عبارات «الدولة الاسلامیة»، «لا اله الا الله» و «محمد رسول الله» بر روی پیراهن‌ها و تی‌شرت‌ها یک نمونه دیگر از این کارهاست. این تیشرت‌ها با آرم گروه تروریستی «دولت اسلامی عراق و شام» در برخی فروشگاههای ترکیه و کشورهای جنوب شرق آسیا دیده شده است. در این نوشته سعی داریم به استفاده داعش از فضای مجازی بپردازیم.

طالبان و رسانه

طالبان شاید به عنوان سرشناس ترین گروه تروریستی برای ما شناخته شده باشد. رهبران طالبان به صورت مشخص از رسانه خصوصا تلویزیون و سینما اعلام انزجار داشتند. عدم اعتقاد آنها به رسانه ها باعث شده بود که اخبار و اطلاعات فعالیت آنها توسط رسانه های دیگر جهان کشف و مخابره شود. در موارد معدودی رهبر طالبان در ویدئویی اختصاصی پیامی را به جهانیان می فرستاد. در بیشتر این پیام ها سعی می کردند که محل و زمان ویدئو مشخص نشود. همچنین در دیگر فعالیت های رسانه ای خود ضمن ارسال ایمیل به یکی از رسانه های معتبر خبر مسولیت انفجار ها را بر عهده می گرفتند. این همه آنچه بود که طالبان بر بستر اینترنت دنبال می کرد.

داعش خطرناک تر از بقیه

گروهک تروریستی داعش از همان ابتدای آغاز کار و شروع جنایت های وحشیانه اش از اینترنت و شبکه های اجتماعی به عنوان رسانه برای ایجاد رعب و وحشت و جذب مخاطب به خوبی استفاده کرد.آنها می دانستند که تنها مبارزه با تجهیزات جنگی کارساز نیست. از همین رو جنگ گرم و نرم را با هم جلو بردند. این گروه ۹۰ هزار صفحه از شبکه اجتماعی به ویژه صفحاتی در فیسبوک و توئیتر را به خود اختصاص داده است. داعش وزارت رسانه و اطلاع رسانی دارد که محمد العدنانی وزیر آن است. العدنانی با حکم ابوبکر البغدادی به این سمت منصوب شده است. 

با اینکه استفاده از تکنولوژی میان سلفی و تکفیری منع و حرام دانسته شده اما این گروهک تروریستی در مقایسه با همتایان تکفیری خود، بیشتر از ابزارهای رسانه ای بهره برده است. فعالیت‌های رسانه ای این گروهک تروریستی پیش‌تر در شبکه اجتماعی توییتر انجام می گرفت.

اعتقاد سیاستگذاران «داعش» به شبکه های اجتماعی چند منظور را دنبال می کند. ایجاد رعب و وحشت در میان مخالفان و مردمی که در جغرافیای تحت تصرف داعش هستند ، اولین هدف داعشی ها است. در قدم دیگر گردانندگان این گروه با تبلیغات دروغین سعی بر جذب نیرو از سراسر جهان دارند. 

برای نمونه در جنوب هند تحقیقات درباره پیراهن‌های دارای آرم داعش که شماری از جوانان با آنها عکس انداخته و سپس در فیس بوک منتشرکردند، مشخص کرد فرد اصلی یک حامی فعال این گروه است که سعی می‌کرده مغز جوانان مسلمان هندی را برای جنگ در عراق شستشو دهد.

این گروه از اینترنت به عنوان ابزاری برای تبلیغ و پیشبرد اهداف خود استفاده می‌کند. بر طبق گزارش‌ها، از زمانی که حملات نظامی این گروه شروع شده، تعدادی حساب کاربری در شبکه‌های اجتماعی نظیر توئیتر و فیسبوک ایجاد شده که ادعا می‌کنند «نماینده داعش در عراق و سوریه» هستند و به منتشر کردن اخبار، تصاویر و فیلم‌های مرتبط با این گروه می‌پردازند که بعضاً به زبان‌هایی از جمله فرانسوی و انگلیسی هستند. البته این حساب‌ها به صورت رسمی از طرف داعش تأیید نشده است. تعداد قابل توجهی از این پیام‌ها، از کشورهایی همچون کویت، عربستان سعودی و سایر کشورهای عربی حوزه خلیج فارس منتشر شده است. «توئیتر» پایگاه مجازی اصلی داعش برای ترویج فکر خود به حساب می آید.

جنگ اینترنتی

کارشناسان اعلام کردند سرعت و حجم گسترده تبلیغات گروه داعش در فضای اینترنتی چالشی جدی محسوب می شود به ویژه برای کشورهایی که از توانایی کافی برای نشان دادن واکنش سریع به این تبلیغات برخوردار نیست.

جی ام برگر کارشناس موسسه بروکینگز اعلام کرد داعش برای انتقال پیام هایش در اینترنت می تواند بر « شمار گسترده ای از افراد » تکیه کند که 150 بار در روز از شبکه توییتر برای پیام رسانی استفاده می کنند. هر چند روزانه تعداد زیادی از حساب های کاربری «داعشی ها» مسدود می شود، اما این گروه توانسته افراد زیادی را از سراسر دنیا جذب اندیشه های خود کند. به نحوی که تا کنون آمار دقیقی از نیروهای داعشی در اختیار نیست.

تجاوز ، تعرض یا بی حرمتی؛ مساله این بود

همه چیز با یک خبر شروع شد. تجاوز به ۲نوجوان ایرانی در فرودگاه جده عربستان. خبری که در کمتر از چند ساعت هفتاد میلیون ایرانی را متوجه خود کرد. گروههای پیام رسان بهترین محل برای انتشار و دامن زدن به این قبیل اخبار هستند.صاحبان موبایل های هوشمند در حالی که سر را به نشانه تاسف تکان می دادند، خبر تجاوز و متن های کنایه آمیز و یا شوخی های نژادپرستانه را کپی و ارسال می کردند. 

منبع اولیه خبر ریس مرکز پزشکی حج و زیارت هلال احمر بود. علی مرعشی در گفتگو با باشگاه خبرنگاران جوان از تجاوز به ۲ نوجوان در فرودگاه جده عربستان خبر داده بود که با خانواده به حج عمره مشرف شده بودند. موضوع آنقدر داغ بود که خوراک بازنشر مکرر باشد. چیزی نگذشت که خبر توسط منبع آن تکذیب شد. تکذیب زود هنگام بر ابهام آن افزود و موضوع را حساس تر کرد. اما جریان خبری بر بال رسانه های غیررسمی که این روزها در اختیار شهروندان هستند موبایل به موبایل پیش می رفت. هر کس از ظن خود مواردی را در تحلیل رویداد به آن اضافه می کرد. گلوله خبری فرودگاه جده حالا به شماره یک محافل فارسی زبانان بدل شده بود. بی خبری بر شایعه دامن میزد .

 وزارت خارجه این بار زبان به سخن گشود:قشقاوی حادثه را «شبه تجاوز» می خواند و می گوید: «روز هشتم فروردین مامورین در هنگام بازدید از یک کاروان ایرانی ۲ نوجوان چهارده و پانزده ساله را به بهانه مشکوک بودن از بقیه جدا می کنند.در ادامه سایر اعضا کاروان متوجه حرکت غیر معمول ماموران سعودی شده و با حضور کنسول ایران در فرودگاه و بررسی مقام های ذیربط مامورین متخلف توسط طرف سعودی بازداشت می شود»....بر روی ادامه مطلب کلیک کنید

بررسی رفتار کاربران رسانه های اجتماعی در برابر اخبار دیجیتال

 بررسی رفتار مخاطبان در برابر اخبار دیجیتال، یکی از دغدغه های همیشگی سازمان های خبری است. پروژه روزنامه نگاری مرکز تحقیقات پیو (Pew)‌ با همکاری بنیاد نایت (Knight Foundation) به بررسی این موضوع پرداخته که خبر در فضای رسانه های اجتماعی چگونه عمل می کند؟ مرکز تحقیقاتی پیو از میان نتایج پژوهش انجام شده در سال 2013 و ابتدای 2014، هفت نکته مهم را منتشر کرده است.

 1-    خبر در میان رسانه های اجتماعی به جایگاهی دست پیدا کرده است - در بعضی از این سایت ها جایگاه خبر کمی قابل توجه تر است.

v              نیمی از کاربران فیسبوک[1] و توئیتر[2]، خبرهای خود را از این سایت ها می گیرند، در حالی که در مورد ردیت[3] این آمار 62 درصد است. کاربران اینستاگرام[4] و پینترست[5] کمترین میزان خبرها را از این سایت ها می گیرند.

v              از هر 10 امریکایی، 3 نفر خبرهای مورد علاقه خود را از طریق فیسبوک به دست می آورد.